Αν αντιληφθούμε το πνεύμα μας με όρους μυικού συστήματος, θα καταλάβουμε ότι η πνευματική μας φροντίδα σε πολλές περιπτώσεις είναι όμοια με αυτή του σώματος! Όπως και το σώμα μας, έτσι και το πνεύμα μας απαιτεί σωστή φροντίδα, συντήρηση και εξάσκηση για να παραμείνει διαυγές κι να διατηρήσει την απόδοση του σε υψηλά επίπεδα.
Παρακάτω, θα δεις μερικές συμβουλές για τον δρόμο προς την πνευματική διαύγεια, για το πώς να την επιτύχεις αν αισθάνεσαι ότι σου λείπει ή πώς να την ενισχύσεις αν αισθάνεσαι ότι είσαι ήδη στον σωστό δρόμο!
Πρώτα και κύρια, πρέπει να έχεις κατά νου ότι ο εγκέφαλος μας είναι το «σπίτι» του πνεύματος μας. Ως εκ τούτου κι ακριβώς επειδή είναι ένα πολύπλοκο όργανο που επηρεάζει κι επηρεάζεται από πολλούς παράγοντες, χρειάζεται μια ολιστική προσέγγιση, ώστε να επιτύχουμε την πολυπόθητη ευεξία και πνευματική διαύγεια.
Παρακάτω, ακολουθούν πέντε απλές συμβουλές που θα βοηθήσουν το πνεύμα και το νου μας, να σκέφτεται, να επεξεργάζεται, και να αποδίδει καλύτερα, όπως επίσης και να διατηρεί όλες τις λειτουργίες του σε αρμονία και συγχρονισμό με το σώμα και το «εγώ» μας.
Έπειτα, δεν πρέπει να ξεχνάμε ότι η πνευματική διαύγεια περιγράφει μια διαδικασία που αποτελεί την ολοκλήρωση μιας πορείας και όχι… την αφετηρία. Ο δρόμος είναι δύσκολος και η επιτυχία εξαρτάται από πολλούς αστάθμητους παράγοντες που δοκιμάζουν τα όρια και τις αντοχές μας σε καθημερινή βάση. Μπαίνοντας σε μια διαδικασία να θωρακίσουμε το πνεύμα μας, δεν σημαίνει ότι οι αστάθμητοι παράγοντες και οι… αναποδιές θα πάψουν να υφίστανται. Σημαίνει ότι θα είμαστε καλύτερα προετοιμασμένοι να αντιμετωπίσουμε το οτιδήποτε, οπλισμένοι με αυτοπεποίθηση, ακεραιότητα, ηρεμία και καθαρό μυαλό.
Συν τοις άλλοις, η επιτυχία στην πορεία αυτή είναι σχετική και όχι «άσπρο ή μαύρο». Πράγμα που σημαίνει ότι ως άνθρωποι είναι αδύνατον να μην επηρεαστούμε από τις αντικειμενικές συνθήκες και την περιρρέουσα ατμόσφαιρα, αλλά μπορούμε ως ένα βαθμό να είμαστε πιο συγκροτημένοι όταν ερχόμαστε αντιμέτωποι με τις προκλήσεις της καθημερινής ζωής, είτε πρακτικές και υλικές, είτε ψυχολογικές και… «άυλες».
Έχοντας αυτά κατά νου, πάμε ναν δούμε κάποιους απλούς τρόπους και «εργαλεία» που μπορούμε να χρησιμοποιήσουμε για να διατηρήσουμε το πνεύμα μας ακέραιο και σφριγηλό στους δύσκολους καιρούς που διανύουμε.
Σωστή διατροφή
Ο εγκέφαλος μας στηρίζεται πάρα πολύ στις βιοχημικές αντιδράσεις και διεργασίες που συντελούνται στο εσωτερικό του, καθώς αυτές παίζουν πρωταρχικό ρόλο στη διατήρηση κι ενίσχυση των πνευματικών μας διεργασιών! Υπάρχουν είδη τροφής που παίζουν σημαντικό ρόλο σε αυτό το κομμάτι. Ποιες, όμως, είναι αυτές και πώς βοηθούν;
Τροφές πλούσιες σε βιταμίνη Β και άλλα θρεπτικά συστατικά όπως μαγνήσιο και φυλλικό οξύ, ενισχύουν τις λειτουργίες απομνημόνευσης, μάθησης, καθώς επίσης και τις νοητικές ικανότητες. Έπειτα, «καλές» ζωικές πρωτεΐνες, όπως αυγό, κοτόπουλο και λιπαρά ψάρια, βοηθούν στην εγρήγορση, την προσοχή, την οξεία νοητική λειτουργία, ενώ τα λιπαρά τύπου Ω των ψαριών με την αντιφλεγμονώδη δράση τους προστατεύουν από την πνευματική γήρανση και την κατάπτωση της νοητικής λειτουργίας.
Αν τα συνδυάσουμε και με λαχανικά, πρασινάδες και φρούτα όπως μήλο, κόκκινο σταφύλι, καρότο, μπρόκολο, ντομάτα, βατόμουρα, φράουλες, εσπεριδοειδή και σπανάκι, μπορούμε να θωρακίσουμε τη μνήμη μας και να την προστατεύουμε από εκφυλιστικές ασθένειες, επιτυγχάνοντας παράλληλα υψηλή συγκέντρωση και εγκεφαλική λειτουργία.
Μην παραλείπετε να εμπλουτίζετε -και γευστικά- τα γεύματά σας με καρυκεύματα και ξηρούς καρπούς όπως κάρυ, δεντρολίβανο, σταφίδες και ηλιόσπορους. Όπως έχει αποδειχθεί, οι συγκεκριμένες τροφές βελτιώνουν τις γνωστικές λειτουργίες και τις αναλυτικές δυνατότητες, ενώ προστατεύουν το νου μας από τη νόσο του Αλτσχάιμερ.
Αν έχετε διάθεση για πειραματισμό ή πιστεύετε ότι είστε ο επόμενος βραβευμένος σεφ, μη διστάσετε να δοκιμάσετε διάφορους συνδυασμούς των παραπάνω τροφών για να απολαύσετε τη διατροφή σας και… γαστρονομικά!
Παιχνίδια στρατηγικής και πνευματικές ασκήσεις
Τα επιτραπέζια παιχνίδια, τα σταυρόλεξα, τα sudoku, τα λεγόμενα και “πνευματικά σπορ όπως το σκάκι, τα αθλήματα στρατηγικής, ακόμη και οι σπαζοκεφαλιές και οι γρίφοι, όπως και οι ασκήσεις μαθηματικών είναι τα «βαράκια», ο «πάγκος», το «ελλειπτικό» και η κωπηλατική του νου! Με άλλα λόγια, τα όργανα γυμναστικής του εγκεφάλου!
Σου είναι οικεία η αίσθηση ικανοποίησης που λαμβάνεις όταν φέρεις εις πέρας μια δύσκολη και απαιτητική σωματική άσκηση, ή όταν κερδίζεις ένα «μονό» στο μπάσκετ απέναντι σε κάποιον δυνατό αντίπαλο; Φαντάσου την ίδια κατάσταση ευφορίας και ικανοποίησης, αλλά σε πνευματικό επίπεδο!
Πέρα από την εξάσκηση στις γνωστικές λειτουργίες, η αίσθηση ολοκλήρωσης και ικανοποίησης που εισπράττεις όταν λύνεις ένα γρίφο ή ολοκληρώνεις μια άσκηση ή όταν κερδίζεις μια παρτίδα με όπλο το μυαλό και τις πνευματικές σου δεξιότητες, ενεργοποιεί το σύστημα ανταμοιβής του εγκεφάλου και ενισχύει το αίσθημα ευφορίας σου, καθαρίζοντας τον νου από αρνητικές και απαισιόδοξες σκέψεις. Ένα επιπλέον πλεονέκτημα είναι ότι όλα τα παραπάνω μπορείς να τα κάνεις και από την άνεση του σπιτιού σου.
Μακάριος ύπνος
Αν το μυαλό είναι ο υπολογιστής μας, τότε η πνευματική διαύγεια είναι η επεξεργαστική ισχύς του και η ανάπαυση το… reset! Η σωστή και τακτική ανάπαυση, αλλά και το τακτικό ωράριο ύπνου και ξεκούρασης βοηθάει στην ταξινόμηση των πληροφοριών και ερεθισμάτων που λαμβάνουμε κατά τη διάρκεια της ημέρας, καθώς και στο «καθάρισμα» της μνήμης.
Σταθερό πρόγραμμα ύπνου -τουλάχιστον 6 με 8 ώρες σε ημερήσια βάση- σημαίνει λιγότερα νεύρα και άγχος, πνευματική ανάταση και καλύτερη διάθεση.
Κι αν αισθάνεστε αϋπνία, μην ανησυχείτε. Υπάρχει λύση και γι’ αυτό. Σίγουρα η λύση αυτή δεν είναι στο χειριστήριο της τηλεόρασης ή στην οθόνη του κινητού. Όπως ίσως γνωρίζετε, η ακτινοβολία των οθονών διεγείρει τα οπτικά νεύρα και κατ’ επέκταση τον εγκέφαλο, αρά όχι μόνο δεν βοηθάει στο «σβήσιμο» του βιολογικού μας επεξεργαστή, αντιθέτως τον «υπερφορτώνει» με ερεθίσματα και πληροφορίες, και τον κρατάει ξύπνιο για να τις επεξεργαστεί.
Γι’ αυτό τις βραδινές ώρες και τουλάχιστον μισή ώρα πριν την ώρα που ξαπλώνετε, αποφύγετε την επαφή με οποιαδήποτε συσκευή περιλαμβάνει οθόνη και πιάστε ένα… βιβλίο. Ας είναι οποιοδήποτε βιβλίο, ελαφρύ ή βαρύ, με σκληρό ή μαλακό εξώφυλλο, ρομάντζο ή ιστορικό ή φαντασίας ή μυστηρίου ή οτιδήποτε άλλο σας κάνει όρεξη. Το διάβασμα σε φυσικό μέσο (τυπωμένο βιβλίο) μας βοηθάει να αποκοιμηθούμε, και ακόμη περισσότερο να έχουμε πιο δημιουργικά και «ζωντανά» όνειρα!
Πνευματική Αποτοξίνωση και αποσύνδεση
Εύκολο στη θεωρία, δύσκολο στην πράξη; Ίσως όχι και τόσο. Δεν αντιλέγει κανείς ότι οι προκλήσεις της καθημερινής ζωής μάς φορτίζουν με ανασφάλεια και άγχος. Είτε μιλάμε για λογαριασμούς και οικονομικές υποχρεώσεις, είτε μιλάμε για το μποτιλιάρισμα στους δρόμους, τα πράγματα δεν είναι εύκολα.
Παρ’ όλα αυτά, ο νους μας χρειάζεται ένα πνευματικό διάλειμμα για λίγη ώρα μέσα στην ημέρα, ειδικά όταν… «υπερφορτώνει». Είναι ζωτικής σημασίας να μπορούμε να αποσυνδεθούμε έστω και για δέκα λεπτά με όποιον τρόπο αρέσει στον καθέναν μας, με ότι μέσα διαθέτουμε. Άλλωστε, όλοι μας μπορούμε να χαζέψουμε λίγο έξω από το παράθυρο όσο μακριά φτάνει το μάτι μας, να κάνουμε ένα σύντομο περίπατο γύρω από το τετράγωνο, να βάλουμε στα ακουστικά μας ή στο στερεοφωνικό του αυτοκινήτου λίγη χαλαρωτική μουσική και να μετρήσουμε τις αναπνοές μας, να φάμε κάτι δροσερό όπως ένα φρούτο, ή να μυρίσουμε κάτι ευχάριστο όπως ένα λουλούδι ή το φούτερ του/της συντρόφου μας, ή απλώς να κλείσουμε τα μάτια μας και να αφήσουμε χέρια και πόδια χαλαρά χωρίς πίεση ή αίσθηση ελέγχου.
Αν θέλεις να ψαχτείς ακόμη περισσότερο, μπορείς να βρεις στο διαδίκτυο ασκήσεις διαλογισμού ή αυτοσυγκέντρωσης. Σύμφωνοι, αυτά χρειάζονται περισσότερο χρόνο και ο χρόνος την σήμερον ημέρα είναι μια πολυτέλεια που πολλοί – αισθανόμαστε ότι – δεν έχουμε. Παρόλα αυτά, σίγουρα υπάρχουν τρόποι υπάρχουν για κάθε περίσταση έστω και για μια ή δύο φορές την εβδομάδα.
Το σημαντικό είναι να υπάρχει θέληση, και έστω για δέκα λεπτά κάποια στιγμή μέσα στην ημέρα ή για μια ώρα μέσα στην εβδομάδα, να αφιερώνουμε λίγο χρόνο στο να «καθαρίζουμε» το πνεύμα μας.
Σωματική άσκηση
Είτε μιλάμε για άσκηση στο σπίτι, είτε για άσκηση στους εξωτερικούς χώρους, είτε με όργανα είτε χρησιμοποιώντας μόνο το σώμα μας, είτε μόνοι είτε με παρέα, όλα βοηθούν στην καλύτερη αιμάτωση και οξυγόνωση του εγκεφάλου. Όταν ο εγκέφαλος οξυγονώνεται και αιματώνεται καλύτερα, οι βιοχημικές διεργασίες ενισχύονται και το μυαλό αρχίζει να λειτουργεί καλύτερα.
Το σώμα δουλεύει, ο εγκέφαλος ακολουθεί, το πνεύμα αποφορτίζεται και απομονώνει τις επιμέρους σκέψεις, παραμένοντας συγκεντρωμένο στον επόμενο στόχο, στο επόμενο βήμα, στο επόμενο σετ. Έτσι αποφορτίζονται οι εγκεφαλικές συνάψεις, και η σκέψη απαγκιστρώνεται από αδιέξοδα και… λαβύρινθους.
Ακόμη κι όταν βγάζεις τον σκύλο σου βόλτα, τα οφέλη για το πνεύμα σου είναι μεγάλα. Αδιόρατα μεν, αλλά σημαντικά. Αν δεν είσαι τύπος ανθρώπου που θα ήθελε κατοικίδιο, ξανασκέψου το. Όπως και να έχει, η πνευματική διαύγεια περνάει μέσα από τη σωματική ευεξία!
Πάρα πολλές διεργασίες εγκεφαλικές και πνευματικές συνδέονται με το σώμα, και η ευεξία μοιάζει με ένα πολύεδρο σχήμα με πολλές πλευρές και εκφάνσεις.
Όλες οι παραπάνω συμβουλές λειτουργούν καλύτερα συνδυαστικά. Αν επιλέξεις να τις ακολουθήσεις την καθεμία ξεχωριστά, φρόντισε να το κάνεις πρόγραμμα. Το ιδανικό είναι να ενσωματώνεις σιγά σιγά από μια συμβουλή στην καθημερινή σου ρουτίνα. Καθάρισε το μυαλό σου και θα ανακαλύψεις νέες δυνατότητες!
